Havermout is een volkoren graansoort, het is gemaakt van geknipte en geplette haverkorrels. Havervlokken bestaan uit óngeknipte en geplette haverkorrels. Havermout en havervlokken worden soms geroosterd vanwege de smaak. Vaak worden ze voorgestoomd, om de bereidingstijd te verkorten. Het wordt gezien als erg gezond, maar het kan op lange termijn ook nadelige effecten hebben wegens het overmatig gebruik van bestrijdings middelen
Havermout en gezondheid
Havermout staat in de Schijf van Vijf en past dus in een gezond voedingspatroon. Havermout verlaagt als volkoren graanproduct het risico op hart- en vaatziekten. Volkoren producten verlagen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Van haver is aangetoond dat het extra helpt het LDL-cholesterolgehalte in het bloed te verlagen. Een laag LDL-cholesterol zorgt ervoor dat je minder risico hebt op hart- en vaatziekten.
Inzet van glyphosaat
Glyphosaat is een onkruidverdelger die wereldwijd wordt gebruikt om onkruid en ongewenste planten te bestrijden. Het werd in de jaren 70 geïntroduceerd door Monsanto onder de merknaam Roundup en is sindsdien een van de meest gebruikte herbiciden ter wereld. Glyphosaat werkt door het enzym EPSP-synthase te blokkeren, dat planten nodig hebben om essentiële aminozuren te produceren. Dit leidt tot de dood van de plant.
Glyphosaat wordt veelvuldig gebruikt in de landbouw om gewassen vrij te houden van onkruid. Het wordt vaak vlak voor de oogst op gewassen gespoten om het droogproces te versnellen, een techniek die ‘pre-harvest desiccation’ wordt genoemd. Dit kan de efficiëntie van de oogst verhogen en de opbrengst verbeteren. Echter, deze praktijk kan er ook toe leiden dat glyphosaatresten op de gewassen achterblijven.
Glyphosaat in havermoutproducten
Havermout en andere haverproducten, zoals ontbijtgranen, kunnen besmet raken met glyphosaat als gevolg van deze landbouwpraktijken. Studies hebben aangetoond dat er meetbare hoeveelheden glyphosaat in deze producten kunnen zitten. Hoewel de toegestane limieten voor glyphosaatresiduen in voedingsmiddelen variëren tussen landen, blijven er zorgen bestaan over de mogelijke gezondheidsrisico’s van chronische blootstelling aan lage niveaus van glyphosaat.
Gezondheidsrisico’s van glyphosaatbesmetting
Er is een groeiend aantal studies dat de mogelijke gezondheidsrisico’s van blootstelling aan glyphosaat onderzoekt. Enkele van de belangrijkste zorgen zijn:
• Kanker: De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft glyphosaat geclassificeerd als “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens”. Sommige studies hebben een verband gevonden tussen blootstelling aan glyphosaat en een verhoogd risico op non-Hodgkin-lymfoom.
• Hormonale Verstoring: Glyphosaat kan werken als een hormoonontregelaar, wat betekent dat het de normale werking van hormonen in het lichaam kan verstoren. Dit kan leiden tot problemen zoals verminderde vruchtbaarheid en afwijkingen in de ontwikkeling.
• Lever- en Nierproblemen: Blootstelling aan glyphosaat is in verband gebracht met schade aan de lever en nieren, vooral bij langdurige blootstelling.
• Darmgezondheid: Glyphosaat kan de darmflora beïnvloeden, wat kan leiden tot problemen met de spijsvertering en de algehele gezondheid van het immuunsysteem.
Verboden in West-Europese landen
In verschillende West-Europese landen is de toepassing van glyphosaat sterk gereguleerd of zelfs verboden.
• België: België heeft beperkingen opgelegd aan het niet-professioneel gebruik van glyphosaat.
• Frankrijk: Frankrijk heeft stappen ondernomen om het gebruik van glyphosaat geleidelijk af te bouwen en heeft het gebruik ervan in particuliere tuinen verboden.
• Duitsland: Duitsland heeft aangekondigd dat het gebruik van glyphosaat tegen 2023 volledig verboden zal zijn.
Glyphosaat in Nederland
In Nederland is glyphosaat niet volledig verboden, maar het gebruik ervan is wel streng gereguleerd. Er zijn beperkingen opgelegd aan het gebruik van glyphosaat in publieke ruimten zoals parken en speeltuinen. De overheid en verschillende organisaties monitoren actief de aanwezigheid van glyphosaat in voedingsmiddelen en de omgeving om de volksgezondheid te beschermen.
Hoe kunnen consumenten glyphosaatbesmette havermoutproducten vermijden?
Om de inname van glyphosaat via havermout en andere haverproducten te minimaliseren, kunnen consumenten de volgende stappen nemen:
1. Kies voor biologische producten: Biologische landbouwpraktijken verbieden het gebruik van synthetische herbiciden zoals glyphosaat. Door biologische havermout en ontbijtgranen te kopen, verklein je de kans op blootstelling aan glyphosaat.
2. Let op kwaliteitslabels: Zoek naar keurmerken zoals het EU-biologisch label, dat aangeeft dat het product voldoet aan de strenge eisen voor biologische landbouw.
3. Doe onderzoek naar merken: Sommige merken doen extra inspanningen om hun producten vrij te houden van glyphosaat. Zoek naar informatie en reviews over merken die zich inzetten voor pesticidevrije productie.
4. Koop bij betrouwbare winkels: Speciaalzaken en natuurvoedingswinkels hebben vaak een breder assortiment aan biologische en pesticidevrije producten.
Conclusie
Glyphosaat is een veelgebruikte onkruidverdelger die ook in voedselproducten zoals havermout terecht kan komen. Hoewel het gebruik ervan in sommige West-Europese landen beperkt of verboden is, blijft het in Nederland toegestaan onder strenge voorwaarden. Door bewust te kiezen voor biologische en gecertificeerde producten, en door onderzoek te doen naar merken en winkels, kunnen consumenten hun blootstelling aan glyphosaat verminderen en gezonder eten.
